İşten Haksız Yere Çıkarıldım, Ne Yapmalıyım? – İşçi Hakları İçin 2025 Rehberi

"İşten haksız yere çıkarıldım, ne yapmalıyım?" sorusunun cevabını bu yazıda bulacaksınız. Haklarınızı nasıl arayacağınızı ve dava sürecini adım adım öğrenin.

İşten Çıkarılma Süreci Nasıl İşler?

Bir işçinin iş akdi, yasal prosedürlere uygun şekilde feshedilmelidir. İşveren;

• Yazılı fesih bildirimi vermeli,

• Gerekçeyi açıkça açıklamalı,

• Gerekirse savunma hakkı tanımalı,

• Kıdem, ihbar tazminatı gibi hakları ödemelidir.

İhbar Süreleri Tablosu

Hizmet Süresi	İhbar Süresi
6 aya kadar	2 hafta
6 ay – 1,5 yıl	4 hafta
1,5 – 3 yıl	6 hafta
3 yıl üzeri	8 hafta

İşveren bu süreyi çalıştırmak ya da ücretini ödemekle yükümlüdür.

Haksız Fesih Nedir? Nasıl Tespit Edilir?

• Geçerli sebepler: Performans düşüklüğü, ekonomik nedenler, işyeri kapanması.

• Geçersiz sebepler: Sendikal faaliyet, hamilelik, ırk, cinsiyet, mobbing.

Tanıklar, e-postalar ve yazılı belgeler haksız fesihi ispatlamak için kritiktir.

İlk Yapmanız Gerekenler

1. Yazılı Gerekçe Talep Edin: İş Kanunu’na göre fesih gerekçesini yazılı olarak isteyebilirsiniz.

2. Belgeleri Toplayın: Noterden ya da e-Devlet’ten SGK hizmet dökümü gibi belgeleri, fazla mesaileriniz varsa bunlara ilişkin puantaj kayıtlarınızı, WhatsApp görüşmelerinizi, maaş bordrolarınızı temin edin.

İş Mahkemesine Dava Açma Süreci

• İşe iade davası: Fesih bildiriminin kendisine ulaşmasından itibaren 30 gün içinde.

• Tazminat davası: Genel haklardan biri olarak 5 yıl içinde açılabilir.

Arabuluculuk Süreci

2018 itibarıyla işe iade ve işe bağlı tazminat davalarında arabuluculuk başvuru öncesi zorunludur. Süreci işletmek genellikle 2–3 haftayı bulur. Anlaşma sağlanamazsa dava açılır.

Alınabilecek Tazminatlar

1. Kıdem Tazminatı: En az 1 yıl hizmet süresi olan işçiler için.

2. İhbar Tazminatı: İhbar süresine uyulmadıysa ödenir.

3. Manevi Tazminat: Mobbing, hakaret, kişilik hakları ihlallerinde talep edilebilir.

İşe İade Davası Nedir?

• Kim açabilir? 30+ çalışanı olan işyerlerinde en az 6 ay çalışan işçiler.

• Sonuç: Mahkeme işçiyi işe iade edebilir ya da 4–8 maaş arasında para ödenmesini kararlaştırabilir.

İşverenin Sıkça Kullandığı Haksız Fesih Gerekçeleri

• Performans yetersizliği

• Disiplinsizlik

• İşyerinde yeniden yapılanma (ekonomik gerekçe görüntüsü altından)

Bu gerekçeler sunulurken detaylı deliller sunulmadıysa geçersiz sayılır.

Belgeli Hak Aramanın Önemi

E-posta ve WhatsApp yazışmaları, kamera kayıtları, iş çıkış çizelgeleri gibi resmi olmayan bilgi kaynakları hukuki süreçte kritik rol oynar. Bu yüzden her türlü iletişimi belgeleyin, saklayın ve gerektiğinde çıktı alın.

Tanık Beyanlarının Gücü

İşyerinden güvenilir tanıklar; saat giriş-çıkış farklarını, işverenin sözlü ifadelerini ya da mobbing gibi olayları belirtir. Ancak tarafsız, objektif tanık seçmek; güvenilirlik açısından önemlidir. Tanıkların işverene karşı devam eden davasının olmaması, aralarında husumet bulunmaması önem arz etmektedir.

SGK ve Diğer Kurumlara Başvuru Yolları

• Alo 170 ve CİMER: İş Kanunu’nun ihlal edildiği durumlarda şikayette bulunabilirsiniz.

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü: İş müfettişi atayarak araştırma yapılmasını sağlayabilirsiniz.

• İşsizlik maaşı başvurusu: İşten çıkarıldıktan sonra e-Devlet üzerinden işsiz kalındığına dair başvuru yapılmalıdır.

  
  

Avukat Desteği Ne Zaman Gerekir?

• Genel olarak davaların açılmasında herhangi bir avukat bulundurma zorunluluğu yoktur. Ancak teknik hesaplama ve hukuki analiz yapılması gerektiğinden bir avukatla çalışılmasında fayda vardır.

  
  

İşverenle Anlaşma (Sulh)

• Sulh sözleşmeleriyle anlaşma sağlanabilir.

• Tazminat pazarlığı yapılırken, verilen somut deliller karşılığında belirlenen tutar ile ruhsat alındığında avukat kontenjanı önemlidir.

  
  

İşsizlik Maaşı ve Kayıtların Etkisi

• İşsizlik maaşına hak kazanmak için: SGK kaydınızın 120 gün işsizlik primi ödemesi ve son 3 yıl içinde en az 600 gün prim şartı gerekir. İşsizlik maaşına hak kazanılması için İŞKUR'un aramış olduğu fesih kodları şu şekildedir:

Kod	Açıklama	İşsizlik Maaşı
04	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeksizin feshi	✅ Alınır
05	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi	✅ Alınır
12	Askerlik nedeniyle işçi tarafından fesih	✅ Alınır
15	Toplu işçi çıkarma	✅ Alınır
17	İşyerinin kapanması	✅ Alınır
18	İşin sona ermesi	✅ Alınır
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih (örneğin mobbing, ücret ödenmemesi)	✅ Alınır
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih	✅ Alınır
27	İşveren tarafından zorunlu nedenlerle (ekonomik vs.) ve tutukluluk nedeniyle fesih	✅ Alınır
28	İşveren tarafından sağlık nedeniyle fesih	✅ Alınır
31	Borçlar, Sendikalar, Grev/Lokavt Kanunu kapsamında işçinin isteği/kusuru dışında fesih	✅ Alınır
32	4046 sayılı Kanun’un 21. maddesi uyarınca özelleştirme nedeniyle fesih	✅ Alınır
33	Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi	✅ Alınır
34	İşyerinin devri veya yapısal değişiklikler sonucu fesih	✅ Alınır

• Kayıtlar: İşten çıkarılma sebebi sonrasında SGK kaydınıza “haksız fesih” olarak geçebilir ve yeni iş ararken bunu belirtmeniz gerekebilir.

  
  

Psikolojik Yıpranma ve Manevi Tazminat

Mobbing, taciz ve psikolojik baskı görüldüyse; işten çıkarılma aynı zamanda ruhsal bir eziyete dönüşmüş olabilir. Delil toplamak (rapor, tanık, mesajlar vs.) önemlidir. Mahkemeler, psikolog, psikiyatrist raporlarına da başvurur.

Örnek Vaka Analizi

• Durum: 8 yıllık çalışan, yetersiz performans gerekçesiyle işten çıkarıldı.

• Yapılanlar: Arabuluculuk aşaması, iş mahkemesi süreci, delil temini (yazışmalar, tanık beyanları).

• Sonuç: İşe iade kararı; geriye dönük maaş + kıdem & ihbar tazminatı + manevi tazminat talebiyle anlaşma.

  
  

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Haksız feshi nasıl ispat ederim?

E-posta, sohbetler, tanıklar, kamera kayıtları delil oluşturur.

2. Arabuluculuk zorunlu mu?

Evet. İşe iade ve tazminat davalarının ön aşamasıdır.

3. Dava süresi ne kadar sürer?

Arabuluculuk 2–3 hafta, dava süreci 1–2 yıl arasında tüketebilir.

4. Avukatsız dava açabilir miyim?

Evet. Ancak hukuki karmaşıklık ve delil hazırlığı nedeniyle avukat önerilir.

5. SGK’ya ne zaman başvurmalıyım?

İşten çıkarıldıktan sonra işsizlik maaşı için 30 gün içinde başvuru yapılmalı.

6. Tazminat nasıl hesaplanır?

Kıdem (çalışma yılı), ihbar (süre), işsiz kalmanın manevi etkisi (manevi tazminat) esas alınır.

Sonuç: Hakkınızı Aramaktan Çekinmeyin

İşten haksız yere çıkarılmak hem ekonomik hem de psikolojik yük getirebilir. Yasal yollarla hakkınızı arayarak hem maddi hem hukuki kazanç sağlayabilirsiniz. İlk adım olarak:

1. Yazılı gerekçe isteyin

2. Belgeleri toplayın

3. Arabuluculuk sürecine girin

4. Gerekirse dava açın

5. Avukat desteği almayı düşünün

Unutmayın: Hakkınızı aramak sizin elinizde. Sessiz kalmayın, hukuki süreçleri kullanın.